ارز دیجیتال چیست؟
با پیشرفت تکنولوژی و دیجیتالی شدن زندگی انسانها، کم کم معاملات مالی نیز شکل دیگری به خود گرفته و رویکرد تازهای را در این بازار اتخاذ میکنند. بدیهی است که در آینده ای نه چندان دور، پولهای کاغذی کنار رفته و داراییهای دیجیتال، جایگزین آنها شوند. یکی از این داراییهای دیجیتال، ارزهای دیجیتال یا کریپتوکارنسی ها میباشند. احتمالا در چند وقت اخیر این نام را زیاد شنیدهاید. به صورت کلی میتوان گفت؛ ارزهای دیجیتال، پولهای مجازی هستند که وجود فیزیکی نداشته؛ اما از ارزش بالایی برخوردار میباشند. ارزهای دیجیتال، بر پایه تکنولوژی رمزنگاری تولید و در بستر تکنولوژی به نام بلاکچین ارائه میشوند. استفاده از فناوری بلاکچین در تولید ارزهای دیجیتال، باعث محبوبیت کریپتوکارنسی ها و فراگیر شدن سرمایهگذاری در بازار آنها شدهاست؛ چراکه ماهیت این فناوری به گونهای میباشد که تمامی معاملات انجام شده در شبکه، قابل مشاهده برای تمام افراد شبکه میباشد؛ و هیچ فرد یا گروه خاصی توانایی کنترل این سیستم را ندارد. امروز قصد داریم تا به بررسی ارزهای دیجیتال پرداخته و با ماهیت آنها بیشر آشنا شویم؛ پس در ادامه این مقاله، با ما همراه باشید.
ارز دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال یا نام دیگر آن رمزارز، جایگزین پولهای کاغذی رایج دنیا از قبیل دلار، ریال، یورو و... میباشد؛ که وجود فیزیکی در دنیا واقعی ندارد. گفتنی است که برخی از تولید کنندگان ارزهای دیجیتال نیز نامی نداشته و نامعلوم میباشند. استفاده از بستر بلاکچین در تولید کریپتوکارنسی ها، این امکان را فراهم کردهاست که معاملات، در امنیت کامل و به دور از کلاهبرداریهای رایج و همچنین واسطهها، انجام شوند. همه این عوامل، از مواردی میباشند که باعث افزایش سرمایهگذاریها در این بازار شدهاند. از جمله مهمترین ارزهای این بازار میتوان به بیتکوین، اتریوم، ریپل و لایت کوین اشاره کرد؛ که هرکدام از آنها مصارف و طرفداران خاص خود را دارند.
اما برای آشنایی بیشتر با این بازار، مفاهیمی هستند که بهتر است با آنها آشنا شویم:
معاملات غیرمتمرکز:
همانطور که از اسم آنها مشخص میباشد؛ به معاملاتی اطلاق میشود که در آن واسطههای معمول مثل بانک وجود نداشته؛ و فروشنده و خریدار به صورت مستقیم، اقدام به معامله میکنند.
فناوری بلاکچین(blockchain):
فناوری بسیار گسترده که از دو بخش اصلی بلاک و چین(به معنی زنجیره) تشکیل شدهاست. هر بلاکچین از صدها بلاک ساخته شده که هر بلاک به وسیله عاملی دیگر به نام هَش، به یکدیگر متصل میباشند؛ و اطلاعات تراکنشهای ارزهای دیجیتال را در خود ذخیره میکنند.
ماینر:
ماینرها یا به معادل فارسی آن استخراج کننده های ارزهای دیجیتال، وظیفه برسی صحت اطلاعات دو طرف معامله، یعنی فروشنده و خریدار را دارند. روش کار ماینرها به این ترتیب میباشد که با حل مسائل مختلف و البته پیچیده ریاضی، اقدام به استخراج رمزارزها میکنند(یعنی برای حل این مسئله ها، به عنوان پاداش رمزارز دریافت میکنند).
هَش:
پس از انجام معامله و تایید صحت اطلاعات توسط ماینرها، تمام اطلاعات معامله انجام شده، به صورت کد رمزنگاری شده در بلاک مربوط ذخیره میشود؛ که دیگر امکان دستکاری و تغییر در این اطلاعات وجود ندارد. به همین دلیل امنیت معاملات در بستر بلاکچین، بسیار بالا میباشد. این کد رمزنگاری شده، هَش نامیده میشود. جالب است بدانید که در فناوری بلاکچین، هر بلاک، هَش مربوط به خود و بلاک قبلی را در خود ذخیره میکند.
کیف پول ارز دیجیتال(wallet):
همانند دنیای فیزیکی، در معاملات ارزهای دیجیتال نیز، شما نیاز به فضایی دارید که پولهای خود را در آن نگهداری کنید. کیف پول ارزهای دیجیتال، منبعی برای ذخیره داراییهای دیجیتال شما میباشد؛ که کد رمزهای عمومی و خصوصی را در خود جای دادهاست.
نحوه انجام معاملات ارزهای دیجیتال
روشهای مختلفی برای انجام تراکنشها، در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارند؛ روشهایی که هرکدام با توجه به بازار هدف، ویژگیهای مختص به خود را دارند. اگر بخواهیم برای تفهیم بهتر این موضوع، مثالی بزنیم؛ قطعا سیستم مبادلات بلاکچین، مناسبترین گزینه میباشد. برای انجام مبادلات بیتکوین، از سیستم اثبات کار استفاده میشود؛ به این گونه که نودها، که در اینجا ماینرها، نودهای ما میباشند؛ امنيت تراکنش را تامین کرده و آن را تایید میکنند. از روشهای متداول دیگر، میتوان روش موسوم به الگوریتمهای اجماع را نام برد؛ که در آنها، مبنای تایید تراکنشها، رای افرادی میباشد که داراییهای خود را در شبکه ثبت کرده باشند. ترون و ایاس، از جمله ارزهای دیجیتالی هستند که از این روش استفاده میکنند. به طور کلی تمام تراکنشهای دنیای ارزهای دیجیتال، به صورت همتا به همتا(P2P) میباشند؛ که این روش، باعث حذف واسطهها از معاملات میشود.
انواع مختلف کریپتوکارنسی ها
در یک دستهبندی کلی میتوان ارزهای دیجیتال را به دو گروه آلت کوین ها و توکنها، تقسیم کرد. آلت کوین ها، به گروهی از ارزهای دیجیتال اطلاق میشود که هرکدام، بلاکچین مخصوص بهخود را دارند. جالب است بدانید؛ برخی از کوین های این دسته، از کدهای اولیه بیتکوین به وجود آمده و در واقع، فورکی از بیتکوین میباشند. دسته دیگری از کوین ها هستند؛ که بدون استفاده از کدهای اولیه بیتکوین به وجود آمده و هر یک بلاکچین اختصاصی خود را دارند. از مهمترین ارزهای این دسته، میتوان به اتریوم و ریپل اشاره کرد. گروه دوم ارزهای دیجیتال، مربوط به توکنها میشود. ارزهای که بر بستر پلتفرم های دیگر مانند اتریوم یا بلاکچینایاس به وجود میآیند؛ و قدرت اصلی خود را از زنجیره بلاکچین آنها، تامین میکنند. حدود 10 سال از معرفی ارزهای دیجیتال به جهانیان میگذرد؛ و در طول این سالها، حدود 2200 ارز دیجیتال مختلف به بازار عرضه شدهاند. احتمالا شما نیز میدانید که در این میان، بیتکوین از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار میباشد و از زمان عرضه خود، همچنان رتبه اول بازار ارزهای دیجیتال را در اختیار دارد. اتریوم، ریپل و لایت کوین؛ سایر ارزهای این بازار بودند که در طی سالها، طرفداران خاص خود را پیدا کردهاند. هرکدام از این رمزارزها کاربرد مخصوص به خود را دارند. به عنوان مثال، از اتریوم برای ساخت توکنها استفاده میشود؛ و یا اینکه ریپل و لایت کوین، پلتفرمهایی هستند که برای تراکنشها و پرداختهای سریع و ارزان، از آنها استفاده میشوند.
کاربردهای ارزهای دیجیتال
امنیت بالای استفاده از رمزارزها، افراد بسیاری را برای انتخاب آنها ترغیب کردهاست. قصد داریم تا چند مورد از کاربردهای مهم ارزهای دیجیتال را با یکدیگر برسی کنیم.
سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال
وجود ارزهای متنوع با نقاط ضعف و قوت مختلف، و همچنین ورود سرمایهگذاران بزرگ به این عرصه و در نتیجه تشکیل پولهای هنگفت، افراد بسیاری را برای سرمایهگذاری در این بازار، وسوسه کردهاست. بازاری که با داشتن شناخت کامل از آن، میتواند افراد بسیاری را به موفقیت برساند.
راحت کردن معاملات
در معاملات سنگین، که جابهجایی پول، ریسک خطر و هزینه بالایی را طلب میکند؛ استفاده از ارزهای دیجیتال، میتواند یک گزینه عالی باشد. ارزهای دیجیتال وجود فیزیکی ندارند و این ماهیت بزرگ آنها، میتواند در معاملات مالی بسیار کاربردی حاصل شود.
انجام خریدهای اینترنتی
در ابتدا، هدف از پیدایش ارزهای دیجیتال، تسهیل روند خریدهای اینترنتی بود؛ که بعد ها این بازار کاربردهای دیگری نیز پیدا کرد. اما امروزه شاهد آن هستیم که بسیاری از شرکتهای بزرگ، همچون تسلا، روش پرداخت با ارزهای دیجیتال را نیز به رسمیت پذیرفتهاند. روشی که احتمالا در سالهای آینده فراگیری بیشتری نیز پیدا خواهد کرد. از دیگر مزیتهای استفاده از کریپتوکارنسی ها میتوان به عدم تعلق مالیات به این داراییها، نامشخص بودن هویت خریدار و فروشنده و در نتیجه آن عدم امکان پیگیری تراکنشها، انتقال آسان پول و امنیت بالا آن اشاره کرد؛ که همگی این موارد میتوانند دلایل قانع کنندهای برای انتخاب این ارزها به جای ارزهای سنتی بازار باشند.
اما با وجود تمام مزیتهای ذکرشده، معایبی نیز متوجه این بازار میباشد که اینجا به چند مورد از آنها اشاره میکنیم.
یکی از بزگترین معایب استفاده از رمزارزها، مشکل فراموشی رمز کیف پول میباشد؛ به این صورت که اگر شما رمز کیف پول خود را فراموش کنید؛ عملا امکان دسترسی به رمزارزهای خودتان را از دست دادهاید. از دیگر معایبی که به این بازار وارد میباشد؛ نوسانات بالای ارزهای مختلف آن است. برای جلوگیری از ضرر حاصل از نوسانات شدید در بازار ارزهای دیجیتال، بهتر است؛ همیشه اطلاعات خود را در رابطه با قیمت لحظهای ارز دیجیتال مربوط، به روز نگه دارید. با وجود اینکه بسیاری از کشورهای دنیا، استفاده از ارزهای دیجیتال را به رسمیت شناختهاند؛ هنوز فعالیت در این بازارها، در برخی از کشورها مرسوم نبوده و حتی بعضی از آنها، استفاده از ارزهای دیجیتال را ممنوع کردهاند.
صرافیهای ارزهای دیجیتال
شرکتهای وجود دارند که شما با استفاده از پلتفرمهای مختلف آنها، چه سایت و یا اپلیکیشن، میتوانید اقدام به خرید ارز دیجیتال و یا فروش آن بکنید. فعالیت صرافیهای دیجیتال، عموما به دو صورت میباشد. برخی از فعالیتهای این صرافیها، مربوط به تبادلات ارزهای دیجیتال میشوند؛ به اینگونه که شما به عنوان مشتری، سرمایه خود را در اختیار آنها قرار داده و این صرافیها، در نقش خریدار و یا فروشنده، اقدام به تجارت با سرمایه شما میکنند. گفتنی است؛ بسیاری از صرافی های ارزهای دیجیتال در ایران، با در نظر گرفتن نرخ ارزهای دیجیتال، از این روش استفاده میکنند. روش دیگری نیز وجود دارد که در آن این صرافیها، خریدار و فروشنده را به یکدیگر متصل کرده و حکم واسطه را در این میان دارند. در این روش که در خارج از کشور متداول بوده، صرافیها، تنها کارمزدی از معاملات انجام شده میان خریدار و فروشنده دریافت میکنند. دنیای امروزه ارزهای دیجیتال، دنیایی متفاوت از 10 سال گذشته و آغاز عرضه آنها میباشد. ارزهای بسیاری به این بازار اضافه شده و قیمت ارزهای دیجیتال نیز به واسطه استقبال مردم از آنها بسیار بالاتر رفته است. چنانچه شما جزو افرادی هستید که قصد فعالیت در این بازار را دارید؛ پیشنهاد ما به شما مطالعه و شناخت کامل این بازار، قبل از اتخاذ هر تصمیمی میباشد.